Trẻ em là đối tượng dễ gặp phải những vấn đề về sức khỏe. Do hệ thống miễn dịch của các bé còn chưa hoàn thiện, hay là đối với một số trẻ có hệ miễn dịch khá yếu. Bệnh não mô cầu là một trong những căn bệnh truyền nhiễm làm các bậc phụ huynh cực kì lo lắng. Đây là chứng bệnh rất nguy hiểm đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. Vì nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao. Do đó, cần thiết phải lưu ý những biện pháp phòng tránh bệnh não mô cầu cho trẻ. Dưới đây chúng tôi xin tổng hợp các thông tin về não mô cầu cũng như các phòng tránh ở trẻ.
Mục lục
Thông tin về bệnh não mô cầu
Nhiễm não mô cầu (còn được gọi là màng não cầu) là bệnh trên người. Do khuẩn não mô cầu nhóm C (Neisseria meningitidis) gây ra với nhiều bệnh cảnh khác nhau (riêng rẽ hoặc phối hợp) tại nhiều cơ quan. Như đường hô hấp, máu, hệ thần kinh, khớp, màng tim, mắt, đường niệu và sinh dục. Đây là căn bệnh tuy ít gặp nhưng lây lan nhanh, có khả năng phát triển thành dịch. Vì dễ lây lan qua đường hô hấp, đặc biệt ở những nơi tập trung đông người. Tuổi dễ mắc bệnh nhất là trẻ em từ 36 tháng đến 3 tuổi hoặc thanh thiếu niên 14-20 tuổi. Bệnh hay xảy ra và lan rộng tại các tập thể đông đúc ở thành thị hơn nông thôn.
Bệnh não mô cầu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Neisseria Meningitidis gây ra. Đây là loại vi khuẩn thường trú ở vùng hầu họng khi có điều kiện thuận lợi sẽ gây bệnh cho con người. Bệnh lây qua đường hô hấp do hít phải các giọt bắn của dịch tiết hô hấp có chứa mầm bệnh. Trẻ nhỏ có nguy cơ mắc bệnh cao nhất.
Điều kiện thuận lợi giúp lây lan bệnh não mô cầu ở trẻ
– Mật độ dân cư đông đúc chật chội. Như nhà trẻ, trường học, ký túc xá sinh viên, hồ bơi công cộng, trại lính tân binh… càng dễ lan truyền dịch bệnh não mô cầu. Thành thị thường dễ bị bệnh hơn vùng nông thôn.
– Thời tiết khí hậu cuối mùa khô, đầu mùa mưa thuận lợi cho vi khuẩn tăng sinh nhanh và gây bệnh cho con người.
– Điều kiện sinh sống ẩm thấp, chật chội và kém vệ sinh cũng làm cho bệnh dễ lây lan.
Biểu hiện bên ngoài của bệnh viêm não mô cầu ở trẻ
Hai bệnh cảnh thường gặp là viêm màng não và nhiễm trùng huyết do não mô cầu với những biểu hiện đặc hiệu như sau:
Viêm màng não do não mô cầu:
– Bệnh nhân sốt cao đột ngột 39oC-40oC.
– Bệnh nhân đau đầu dữ dội, nhất là vùng trán và sau gáy, nôn và buồn nôn. Làm trẻ ăn uống khó khăn hoặc thậm chí làm trẻ bỏ ăn, bỏ bú, người mệt mỏi, lừ đừ.
– Dấu hiệu cổ cứng thường đặc trưng cho tình trạng viêm màng não. Trẻ nhũ nhi dưới 12 tháng tuổi có thể xuất hiện dấu hiệu thóp phồng khá đặc trưng.
Nhiễm trùng huyết do não mô cầu:
– Bệnh nhân sốt cao đột ngột 39oC-40oC, ớn lạnh, rét run, nhức đầu, nôn ói, đau khớp, đau cơ. Đặc biệt đau nhiều ở sống lưng và hai chân. Bệnh nhân có mạch nhanh, thở nhanh và có thể có huyết áp thấp.
– Hình ảnh đặc sắc nhất là tử ban, trong vòng một hai ngày sau sốt. Tử ban có đặc điểm là màu đỏ hoặc tím thẫm, bờ không tròn đều, kích thước thay đổi từ 1-2 mm đến vài cm. Bề mặt bằng phẳng không gồ lên mặt da, có khi có hoại tử vùng trung tâm. Vị trí tử ban phân bổ khắp người, nhiều nhất ở vùng nách, hông, quanh khớp (khuỷu, gối, cổ chân). Đôi khi tử ban có dạng bóng nước (nốt phỏng) hoặc lan tràn rộng lớn như hình bản đồ.
– Cả hai thể bệnh nêu trên rất nguy hiểm, có thể diễn tiến theo chiều hướng nặng rất nhanh và có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ.
Các biện pháp phòng tránh bệnh não mô cầu cho trẻ
Để phòng bệnh cho trẻ, phụ huynh cần lưu ý và thực hiện:
– Giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ tốt:
Khuyến khích trẻ lớn và người lớn xúc miệng thường xuyên bằng dung dịch nước muối loãng (nước muối sinh lý), rửa tay sạch sẽ đúng cách. Mang khẩu trang y tế khi đến nơi công cộng, che miệng khi ho, khi hắt hơi…
– Giữ vệ sinh nơi sinh sống:
Tạo môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát và giữ khoảng cách tối thiểu an toàn giữa các giường ngủ là phải 1,5m để hạn chế sự lây truyền bệnh.
– Tiêm chủng bằng vắc-xin là một trong những phương pháp phòng bệnh hiệu quả và chủ động bằng thuốc chủng ngừa não mô cầu sẵn có tại Việt Nam.
Khi thời tiết chuyển mùa thường tạo ra sự thay đổi về môi trường, nhiệt độ, độ ẩm… Gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người, làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Trong đó trẻ em là đối tượng dễ bị nhiễm bệnh. Do đó, các bậc phụ huynh cần cẩn thẩn giữ gìn sức khỏe cho trẻ. Nhất là bệnh nhiễm não mô cầu đang xảy ra vài ca rải rác ở nước ta hiện nay. Mong rằng các biện pháp phòng tránh trên có thể giúp ích cho việc giảm thiểu não mô cầu ở trẻ.